در دنیای امروز، نایلکس به یکی از اقلام ضروری و پرمصرف تبدیل شده‌اند. از حمل‌ونقل مواد غذایی گرفته تا بسته‌بندی زباله‌ها، نایلکس‌ها در هر گوشه‌ای از زندگی ما حضور دارند؛ اما، با افزایش آگاهی عمومی از پیامدهای زیست‌محیطی پلاستیک، تقاضا برای جایگزین‌های پایدارتر نیز افزایش‌یافته است. در این میان، نایلکس‌های تجزیه‌پذیر به‌عنوان راه‌حلی امیدوارکننده مطرح می‌شوند؛ اما، تفاوت نایلکس های پلیمری و تجزیه پذیر در چیست؟
نایلکس پلیمری چیست؟
نایلکس‌های پلیمری که به نایلون‌های معمولی نیز معروفند، از مشتقات نفتی مانند پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند. این نایلکس‌ها، به دلیل مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری و قیمت مناسب، به‌طور گسترده در مصارف مختلف به‌کار می‌روند. بااین‌حال، تجزیه نایلکس‌های پلیمری در طبیعت، صدها سال طول می‌کشد و این امر، پیامدهای زیست‌محیطی ناگواری به دنبال دارد.
مزایای نایلکس پلیمری
برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از نایلکس پلیمری، به‌شرح زیر است:
- مقاومت بالا: این نایلکس‌ها، در برابر پارگی و سوراخ‌شدن بسیارمقاوم هستند.
- انعطاف‌پذیری: به‌راحتی خم می‌شوند و می‌توان از آن‌ها برای مصارف مختلف استفاده کرد.
- قیمت مناسب: به دلیل تولید انبوه، قیمت نایلکس‌های پلیمری نسبتا پایین است.
- قابلیت ضد آب: برای بسته‌بندی مواد غذایی مرطوب و مایعات مناسب هستند.
معایب نایلکس پلیمری
در کنار مزایای فراوانی که این نایلکس دارد، دارای معایبی نیز هست که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم:
- غیرقابل‌تجزیه: تجزیه کامل این نایلکس‌ها در طبیعت، صدها سال طول می‌کشد.
- آلودگی محیط‌زیست: نایلکس‌های پلیمری در محیط‌زیست، با تقسیم‌بندی به قطعات کوچک‌تر، به میکروپلاستیک تبدیل می‌شوند که برای سلامتی انسان و حیوانات مضر هستند.
- تولید گازهای گلخانه‌ای: تولید نایلکس‌های پلیمری، به دلیل استفاده از مشتقات نفتی، به انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرم‌شدن زمین می‌انجامد.
مهم‌ترین کاربردهای نایلکس پلیمری
نایلکس پلیمری، به دلیل خصوصیات مختلفی که دارد، در صنایع مختلف به‌کار می‌رود. بعضی از کاربردهای آن، عبارت‌اند از:
- صنایع پوشاک: نایلکس در تولید لباس‌ها، جوراب‌ها، کیف و کفش‌های انعطاف‌پذیر و مقاوم به‌کار می‌رود.
- صنایع خودروسازی: از جمله کاربردهای نایلکس در این صنعت، می‌توان به ساخت قطعات داخلی و خارجی خودروها اشاره کرد که نیاز به مقاومت، انعطاف و سبکی دارند.
- بسته‌بندی: نایلکس، به‌عنوان پلاستیک بسته‌بندی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌طور خاص، در تولید بطری‌ها، فیلم‌های بسته‌بندی و کیسه‌های پلاستیکی.
- صنعت پزشکی: در تولید تجهیزات پزشکی مانند شیلنگ‌های پلاستیکی، دستکش‌ها و تجهیزات جراحی استفاده می‌شود.
نایلکس تجزیه‌پذیر چیست؟
نایلکس‌های تجزیه‌پذیر، از موادی مانند نشاسته ذرت، سویا و سلولز گیاهی ساخته می‌شوند. این نایلکس‌ها، در شرایط خاص مانند گرما، رطوبت و وجود میکروارگانیسم‌های خاص، به‌طور کامل تجزیه و به مواد آلی بی‌ضرر تبدیل می‌شوند. بنابراین، می توان گفت که مهم‌ترین تفاوت نایلکس‌های پلیمری و تجزیه‌پذیر در ارتباط با مواد اولیه و فرآیند تولید آن‌ها وجود دارد.
مزایای نایلکس تجزیه‌پذیر
مهم‌ترین مزایای نایلکس تجزیه‌پذیر، به‌شرح زیر است:
- تجزیه‌پذیری: این مورد، از مهم‌ترین تفاوت نایلکس های پلیمری و تجزیه پذیر است. نایلون تجزیه‌پذیر، در مدت‌زمان کوتاه‌تری نسبت به نایلکس‌های پلیمری تجزیه می‌شود و به محیط‌زیست آسیب کمتری می‌رساند.
- کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای: تولید نایلکس‌های تجزیه‌پذیر، به دلیل استفاده از مواد اولیه گیاهی، به‌مراتب آلایندگی کمتری نسبت به نایلکس‌های پلیمری دارد.
- مناسب برای کمپوست: برخی از نایلکس‌های تجزیه‌پذیر، قابل کمپوست هستند و می‌توان از آن‌ها برای تولید کود آلی استفاده کرد.
معایب نایلکس تجزیه‌پذیر
در کنار مزایای بسیاری که برای نایلکس تجزیه‌پذیر بر شمردیم که مهم‌ترین آن قابلیت تجزیه‌پذیری بود، این نایلکس هم دارای معایبی است:
- قیمت بالا: یکی دیگر از تفاوت نایلکس‌های پلیمری و تجزیه‌پذیر در قیمت آن‌هاست. قیمت نایلکس تجزیه‌پذیر، به دلیل استفاده از مواد اولیه خاص، نسبتا گران‌تر از نایلکس‌های پلیمری است.
- مقاومت کمتر: نایلکس‌های تجزیه‌پذیر، مقاومت نایلکس‌های پلیمری را ندارند و ممکن است در برابر پارگی و سوراخ‌شدن ضعیف‌تر باشند.
- شرایط خاص تجزیه: برای تجزیه کامل نایلکس‌های تجزیه‌پذیر، به شرایط خاص مانند گرما، رطوبت و وجود میکروارگانیسم‌های خاص نیاز است.
مهم‌ترین کاربردهای نایلکس تجزیه‌پذیر
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، نایلکس تجزیه‌پذیر به‌عنوان جایگزینی سبزتر برای پلاستیک‌های غیرقابل‌تجزیه در صنایع مشابه است. این نوع از نایلکس‌ها، به دلیل تجزیه طبیعی و سریع‌تر، برای بسته‌بندی محصولات غذایی، کیسه‌ها، ظروف یکبار مصرف و سایر محصولات مورداستفاده قرار می‌گیرد.
پلاستیک سبز؛ راهکارهای نایلکس تجزیه‌پذیر برای حفظ محیط‌زیست
به‌طورکلی، نایلکس تجزیه‌پذیر از موادی تشکیل شده است که به‌سرعت در معرض شرایط زیست‌محیطی مثل نور، رطوبت و اکسیژن تجزیه می‌شوند. این نوع پلاستیک، به دو روش تحت تولید قرار می‌گیرد:
- بر پایه گیاهی: در این روش، مواد طبیعی مانند نشاسته ذرت مورد استفاده قرار می‌گیرد که توسط میکروارگانیسم‌ها به خاک تبدیل می‌شود.
- بر پایه شیمیایی: در این روش، مواد شیمیایی مانند افزودنی‌های اکسو به پلاستیک اضافه می‌شوند تا زمان تجزیه‌پذیری آن را کاهش دهند. این پلاستیک‌ها، در نهایت به CO2 و HO2 تجزیه می‌شوند.
این نوع از پلاستیک‌ها، به دلیل تاثیر کمتر بر محیط‌زیست و امکان بازیافت در محیط طبیعی بسیار در میان مشتریان و عموم محبوب هستند. همچنین، این پلاستیک‌ها، قابلیت تنظیم ویژگی‌های مختلف مانند رنگ، چاپ و ابعاد را دارند تا به نیازهای مشتریان پاسخ دهند.
انتخاب بین نایلکس پلیمری و تجزیه‌پذیر
هنگام انتخاب و خرید، حتما تفاوت نایلکس های پلیمری و تجزیه پذیر را در نظر بگیرید. اگر به دنبال نایلکسی با قیمت مناسب، مقاومت بالا و انعطاف‌پذیری هستید، نایلکس پلیمری گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شود. بااین‌حال، به‌خاطر داشته باشید که این نایلکس‌ها تجزیه‌پذیر نیستند و می‌توانند به محیط‌زیست آسیب برسانند.
اما اگر به دنبال راه‌حلی پایدارتر هستید و حفظ محیط‌زیست برایتان اهمیت دارد، نایلکس‌های تجزیه‌پذیر گزینه بهتری محسوب می‌شوند. بااین‌حال، به‌خاطر داشته باشید که این نایلکس‌ها گران‌تر هستند؛ مقاومت کمتری دارند و برای تجزیه کامل نیازمند شرایط خاص خواهند بود.
در نهایت، بهترین انتخاب به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد.
راهکارهای جایگزین
علاوه‌بر نایلکس‌های پلیمری و تجزیه‌پذیر، راهکارهای دیگری نیز برای کاهش مصرف نایلکس وجود دارد:
- استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای یا سبدهای خرید: این جایگزین‌های بادوام و قابل‌استفاده مجدد، به‌طور کامل جایگزین نایلکس می‌شوند.
- کاهش مصرف: تاحدامکان از مصرف نایلکس خودداری کنید. به‌عنوان‌مثال، به‌جای خرید بطری‌های آب یکبار مصرف، بطری‌های دارای قابلیت استفاده مجدد به‌کار ببرید.
- بازیافت: نایلکس‌های قابل‌بازیافت را تفکیک و بازیافت کنید تا دوباره به چرخه تولید بازگردند.
با انتخاب راه‌حل‌های جایگزین و استفاده مسئولانه از نایلکس، می‌توانیم به حفظ محیط‌زیست و کاهش آلودگی پلاستیکی کمک کنیم.
جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی تفاوت نایلکس های پلیمری و تجزیه پذیر پرداختیم و مزایا و معایب هر یک را به‌طور کامل شرح دادیم. انتخاب بین این دو نوع نایلکس، به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد. به یاد داشته باشید که راه‌حل‌های جایگزین دیگری نیز مانند کیسه‌های پارچه‌ای، سبدهای خرید، کاهش مصرف و بازیافت وجود دارد که می‌تواند به حفظ محیط‌زیست و کاهش آلودگی پلاستیکی کمک کند.
منابع
Polypropylene vs. Nylon: Material Differences and Comparisons
Why is Nylon-2,6 biodegradable but Nylon-6,6 isn’t?
